Tanganika Gölü, Orta Afrika'nın ve Rusya'daki Baykal Gölü'nden sonra dünyanın en derin göllerinden biridir. Göl, 3° 20' ile 8° 48' güney paralelleri ve 29° 5' ile 31° 15' doğu meridyenleri arasında yer alır. Yüzölçümü 32,893 km², uzunluğu 676 km ve genişliği 48-72 km arasında değişir. En derin noktası 1,437 metredir.

Tanganika Gölü, Afrika kıtasının en büyük ikinci gölüdür ve tatlı su kaynağı olarak büyük öneme sahiptir. Göl, Orta Afrika'da yer alır ve fazla sularını Lukuga Irmağı aracılığıyla Kongo Havzası'na boşaltır. Milyonlarca yıl önce Güney Doğu Afrika'daki volkanik patlamalar sonucu iki ayrı tektonik platoya ayrılan bu bölgede oluşan çukurlar, Rift Valley olarak adlandırılır. Rift Vadisi'nde ilk oluşan göl Tanganika Gölü'dür, bu nedenle Afrika'nın en eski gölü olarak bilinir.

Göl, tatlı ve temiz suyu sayesinde birçok canlı türüne ev sahipliği yapar. Yakın zamanda biyolojik çeşitliliği ile ünlenmiştir. Sabit çevresel dengesi sayesinde tek ve özel canlıların gelişimine olanak tanır. Göl, çok fazla canlı çeşitliliğine sahip olduğu için bir süre Hint Okyanusu'na bağlı olduğu düşünülmüştür. Tanganika Gölü, deniz ve okyanuslara benzetilmektedir. Bunun nedeni fazlasıyla büyük olması ve sıcaklığın göle eşit dağılmasıdır.

Yüzeydeki su sıcaklığı ile dipteki su sıcaklığı arasındaki fark yaklaşık 3 derece civarındadır. Gölün dibindeki volkanik faaliyetler bu farkın az olmasının sebebidir ve aynı zamanda mineral çıkışını sağlar. Yüzeydeki su ile dipteki suyun birbirine karışmaması, oksijenin ancak 90 metreye kadar ulaşabilmesine yol açar. Bu sebeple diplerde canlı yaşamı faaliyet gösteremez.

Tanganika Gölü, çiklitlerin hızlı artışı ve dış yaşama sağladığı destek ile büyük ilgi görmektedir. Büyüklüğü ve zor ulaşılması sebebiyle gölün büyük bir kısmı henüz keşfedilmemiştir. Yapılacak derin araştırmalar ile gölün evrim süreci ile ilgili cevaplar alınabilecektir. Başka türlerin ve yeni yaşam şekillerinin bulunacağı bilinmektedir. Tek türlerin çeşitliliği ve doldurdukları özel aralıklar, daha birçok canlının keşfedileceği konusunda bize heyecan vermektedir.