Eber GölüEber Gölü, tarihte Avşar Türkmenleri tarafından yerleşim yeri olarak kullanılmış ve ismini de buradan almıştır. Bu göl, Afyonkarahisar il sınırları içerisinde yer almakta olup, Türkiye'nin en büyük ikinci gölüdür. Gölün en derin yeri 21 metredir. İç Anadolu Bölgesi'ndeki Akarçay havzasında bulunan göl, 125 kilometrekarelik bir yüzey alanına sahiptir. Eber Gölü, kuzeyinde Emir Dağları ve güneyinde Sultan Dağları ile çevrili olup, deniz seviyesinden yaklaşık 970 metre yükseklikte yer alan bir çöküntü gölüdür. Göl, eski zamanlarda büyük ve derin bir yapıya sahipken, son buzul çağı ile birlikte diğer göller gibi çöküntü bir göl haline gelmiştir. Sultan Dağları ve Akarçay Dağı'ndan gelen kaynak suları ile beslenmektedir. Gölün yüzey alanı yıl içerisinde değişiklik göstermektedir; en düşük su seviyesi yaklaşık olarak 1990 yılında görülmüştür. Bu dönemde gölün su alanı 62 kilometrekareye kadar düşmüştür. En yüksek su seviyesi ise 1969 yılında görülmüş ve 164 kilometrekareye kadar yükselmiştir. Eber Gölü'nün Doğal YapısıEber Gölü, Türkiye'nin ilgi çeken gölleri arasında yer almaktadır. Genişlik bakımından büyük olmasına rağmen, üzerinde bulunan kamışlar nedeniyle çayırlık gibi görünmektedir. Göl çevresinde birçok ada bulunmaktadır. Yüzlerce adacık bulunan bu göl, yerli halkın "kopak" adını verdiği kalınlaşan kamış köklerinin topraktan ayrılması ve üzerine zamanla rüzgârın etkisiyle toprak birikmesi sonucunda oluşmuştur. Burada bulunan kopaklar oldukça büyük olup, üzerinde balıkçıların ve avcıların barınakları bulunmaktadır. Gölün çevresinde Ortakarabağ, Yenikarabağ, Derekarabağ ve diğer komşu köylerde tarımla uğraşan insanlar yaşamlarını sürdürmektedir. Göl kıyısında ekilebilir alanlarda toprağı işleyerek geçimlerini sağlamaktadırlar. Eber Gölü'nün Bitki ÖrtüsüEber Gölü çevresinde, çoğu 5 metreye kadar ulaşan kırmızı kamışlar bulunmaktadır. Sığ kıyılarında su bitkileri, çevresinde ise hasır otu ve kamış gibi bitkiler bulunmaktadır. Göl içerisinde ayrıca birçok balık türü bulunmaktadır. Bunlar arasında aynalı sazan, dere kaya balığı, turna balığı ve sazan balığı gibi türler yer almaktadır. Göl, göçmen kuşların konaklama yeri olup, kamışlar arasında yuvalarını bırakmaktadırlar. Bu kuş türleri arasında dil kuyruk, küçük sakarca kazı, bayağı aylak, kılıçgaga giller, alaca balıkçıl, pasbaş patka, küçük karabatak, dalmaçya pelikanı, balıkçı giller, büyük cılıbıt, gülen sumru, erguvani balıkçıl ve bayağı balaban gibi birçok tür bulunmaktadır. Eber Gölü'nü Olumsuz Etkileyen FaktörlerGeçmişte büyük bir göl olan Eber Gölü, su kaynaklarının azalması ile küçülmeye başlamıştır. Küresel ısınmanın etkisi ve su kaynaklarının bilinçsiz kullanımı nedeniyle gölün su seviyesi düşmüştür. Türkiye'nin en güzel göllerinden biri olan Eber Gölü, aşırı su kullanımı sebebiyle varlığını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Göl çevresine yapılan barajlar ve çiftçilerin sulama amacıyla dalgıç pompalar kullanarak gölden su çekmeleri sonucunda su kaynakları tükenme noktasına gelmiştir. Bu durumun sonucu olarak, çevre mühendisleri göl etrafında çalışma başlatmış ve sulamalar yasaklanmıştır. Kuş cenneti görünümünde olan bu göl, kirli atıklar nedeniyle yaşam alanını tehdit eden unsurlar barındırmaktadır. Fabrika atıklarının göle dökülmesi nedeniyle içerisindeki canlıların yaşamı tehdit altına girmiştir. Göldeki sazan, aynalı sazan ve turna gibi balıklar avlanmaktadır ve av mevsiminde il dışından gelen avcılar bilinçsizce balık avlamaktadır. Göl ve çevresini koruma amacıyla Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, burayı birinci derece tabiat alanı olarak ilan etmiştir. Bu sayede su kaplumbağaları, yabani hayvanlar, su kuşları, tatlı su balıkları ve su yılanlarının yaşam alanları korunmaktadır. Haritada Eber Gölü |
Eber Gölü'nün su seviyesi 1990 yılında neden bu kadar düştü? Su kaynaklarının azalması ve bilinçsiz kullanım mı ana sebeplerdi? Ayrıca, gölün çevresindeki adacıklar ve balıkçılar için yapılan barınakların doğal yapıya etkisi hakkında ne düşünüyorsunuz? Gölün su seviyesinin değişiklik göstermesi, ekosistem üzerindeki etkilerini nasıl şekillendiriyor?
Cevap yazEber Gölü'nün Su Seviyesi Düşüşü
1990 yılında Eber Gölü'nün su seviyesinin düşmesinin başlıca sebeplerinden biri, bölgedeki su kaynaklarının azalmasıdır. Tarım ve sanayi için yapılan bilinçsiz su kullanımı, gölün beslenmesini olumsuz etkilemiştir. Özellikle yeraltı su kaynaklarının aşırı kullanımı, gölün su seviyesinin düşmesine neden olmuştur.
Göl Çevresindeki Yapıların Etkisi
Göl çevresindeki adacıklar ve balıkçılar için yapılan barınaklar, doğal yapıya zarar verebilir. Bu tür yapılar, ekosistemin dengesini bozarak suyun doğal akışını etkileyebilir. Ayrıca, bu yapılar göldeki bitki örtüsünü ve habitatı değiştirebilir, bu da yerel fauna ve flora için olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Su Seviyesinin Ekosistem Üzerindeki Etkileri
Gölün su seviyesindeki değişiklikler, ekosistem üzerinde derin etkiler yaratır. Su seviyesinin düşmesi, balık ve diğer su canlılarının yaşam alanlarını kısıtlayabilir, bu da popülasyonların azalmasına yol açabilir. Ayrıca, su kalitesinin düşmesi, alga bloomları gibi sorunları beraberinde getirebilir ve bu da ekosistemin sağlığını tehdit eder. Ekosistemin dengesi açısından, su seviyesinin stabil kalması büyük önem taşımaktadır.