Tuz Gölü, Ankara, Konya ve Aksaray şehirlerinin sınırlarının kesişiminde İç Anadolu Bölgesinde bulunur. Türkiye'nin tuz ihtiyacının %40'ı buradan sağlanır. Göldeki tuz, suların yeraltına süzülmesi sonucunda daha önce oluşmuş tuz domlarının erimesi ve bunların tektonik hatlardan yeryüzüne çıkmasıyla elde edilir. Türkiye'nin yüzölçümü bakımından ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, çevresi platolar arasında kalan tektonik çukurun en derin yerindedir. Bu çukur, Neojen tektonik hareketler sonucunda meydana gelmiştir. Çukurluk, güneyde, doğu ve batıda faylarla çevrilmiştir. İklim koşullarının az yağışlı olması nedeniyle gölün yüzölçümü zamanla küçülmüştür.

Göl, dışa akıntısı olmayan kapalı havza gölüdür. 11.900 km² yağış alanına sahip olmasına rağmen, gölün beslenme kaynakları oldukça zayıftır. Peçenek Çayı, İnsuyu, Melendiz Çayı, Kırkdelik, Karasu gibi genellikle yazın suları azalan ya da kuruyan dereler Tuz Gölü'nü besler. Ayrıca Beyşehir Gölü'ndeki fazla sular da Konya'nın atık suları ile birlikte DSİ tahliye kanalıyla gölü besler. Göldeki ortalama su seviyesi 40 cm kadardır. Baharda yağışlar arttığında bu seviye 110 cm'ye kadar çıkar. Yazın, Ağustos geldiğinde gölün çoğunluğu kurur. Tuz miktarı fazla olduğundan, buharlaşma ile gölde her sene yenilenen 10-30 cm'ye kadar tuz tortulaşması oluşur. Yazın sonunda Kaldırım Tuzlası'ndan karşı kıyıya yürünebilir. Tuz oranı da bu dönemde binde 329'a ulaşır. Göldeki tuzluluk mutfak tuzu özelliğindedir. Sodyum sülfat, sodyum klorür ve magnezyum klorür miktarı oldukça yüksektir.

Tuz Gölü'ndeki tuz birikimi çeşitli nedenlerden kaynaklanır. Gölün tabanından gelen tuzlu su kaynakları bulunmuştur. Özellikle sığ olması ve buharlaşmanın fazla olması göldeki tuz birikiminin nedenleri arasındadır. Buharlaşmanın olduğu yaz döneminde tortulaşmış tuzlar makinelerle kazılarak toplanır. 2005 yılına kadar Tekel tarafından işletilen Kayacık, Kaldırım, Yavşan tuzlaları tuzların toplandığı alanlardır. Daha sonra bu tuzlalar özelleştirilmiştir. Tuzun yıkandığı ve öğütüldüğü tuz fabrikaları ise Şereflikoçhisar'da oldukça önemli ekonomik katkıya sahiptir. 2011 yılında Tuz Gölü ile çevresi özel koruma alanı olarak ilan edilmiştir. Bu bölge, özel flamingo türlerinin ana üreme bölgesidir. Ayrıca Sakarca kazının ikinci büyük üreme merkezi olarak önemli bir bölgedir.

Tuz Gölü'nün kışın geniş bir su alanı mevcuttur. Burada tuzlu ortama uyum sağlayan flamingolar, angıt, kılıçgaga gibi kuşlar, turnalar, yaban ördekleri, yaban kazları gruplar halinde yaşar. Issız bir alan olduğu için, kuşlar rahatça yaşam sürmekte ve beslenmektedir. Kışın gölün suyu donmadığı için, suda rahatça yüzerler. Ayrıca göl çevresi kuşlar için kuluçka alanı haline gelmiştir. Göl çevresinde endemik türler ve tuzcul steplerden oluşan bitki örtüsü vardır. Tuz Gölü ile çevresindeki göller, nesli tükenmek üzere olan flamingolar açısından adeta yaşam alanı gibidir. Gölün ortalarında dev kuluçka kolonileri vardır.