{ "title": "Tuz Gölü", "image": "https://www.goller.gen.tr/images/tuz-golu.jpg", "date": "20.01.2024 02:27:50", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "Tuz Gölü, Ankara, Konya ve Aksaray şehirlerinin sınırlarının kesişiminde İç Anadolu Bölgesinde bulunur. Ülkemizin tuz ihtiyacı %40 oranında buradan sağlanır. Gölde tuz suların yeraltına süzülmesi sonucunda buradaki daha önceden meydana gelmiş tuz domlarını eritmesiyle, bunların tektonik hattan yeryüzüne çıkmasıyla elde edilir. Ülkemizin yüzölçümü bakımından ikinci büyük gölü olan Tuz gölünün yeri, çevresi platolar arasında kalan tektonik çukurluğun en derindeki yerindedir. Burası neojen tektonik hareketler sonucunda meydana gelmiştir. Çukurluk güneyde, doğu ve batıda faylarla çevrilmiştir. İklim koşullarının az yağışlı olması nedeniyle gölün yüzölçümü zamanla küçülmüştür.

Göl dışa akıntısı olmayan kapalı havza gölüdür. 11.900 km2 yağış alanına sahip olmasına rağmen, gölün beslenme kaynakları oldukça zayıftır. Peçenek çayı, İnsuyu, Melendiz çayı, Kırkdelik, Karasu gibi genellikle yazın suları azalan ya da kuruyan dereler Tuz Gölünü besler. Ayrıca Beyşehir gölündeki fazla sularda Konya'nın atık sularıyla birlikte DSİ tahliye kanalıyla gölü besler. Göldeki ortalama su seviyesi 40 cm kadardır. Baharda yağışlar arttığında bu seviye 110 cm'ye kadar olur. Yazın Ağustos geldiğinde gölün çoğunluğu kurur. Tuz miktarı fazla olduğundan, buharlaşmayla gölde her sene yenilenen 10-30 cm'ye kadar tuz tortulaşması oluşur. Yazın sonunda Kaldırım Tuzlasından karşıya kıyıya yürünebilir. Tuz oranı da bu dönemde binde 329 oranına ulaşır. Göldeki tuzluluk mutfak tuzu özelliğindedir. Sodyum sülfat, sodyum klorür ve magnezyum klorür miktarı oldukça yüksektir.

Tuz gölündeki tuz birikimi çeşitli nedenlerden kaynaklanır. Gölün tabanından gelen tuzlu su kaynakları bulunmuştur. Özellikle sığ olması ve buharlaşmanın fazla olması göldeki tuz birikiminin nedenleri arasındadır. Buharlaşmanın olduğu yaz döneminde tortulaşmış tuzlar makinalarla kazılarak toplanır. 2005 yılına kadar Tekel tarafından işletilen Kayacık, Kaldırım, Yavşan tuzlaları tuzların toplandığı alanlardır. Daha sonra bu tuzlalar özelleştirilmiştir. Tuzun yıkandığı ve öğütüldüğü tuz fabrikaları ise Şereflikoçhisar'da oldukça önemli ekonomik katkıya sahiptir. 2011 yılında Tuz Gölü ile çevresi özel koruma alanı olarak ilan edilmiştir. Bu bölge özel flamingo türlerinin ana üreme bölgesidir. Ayrıca Sakarca kazının ikinci büyük üreme merkezi olarak önemli bir bölgedir.

Van Gölü'nün doğal yapısı

Gölün kışın geniş bir su alanı mevcuttur. Burada tuzlu ortama uyum sağlayan flamingolar, angıt, kılıçgaga gibi kuşlar, turnalar, yaban ördekleri, yaban kazları gruplar halinde yaşar. Issız bir alan olduğu için, kuşlar rahatça yaşam sürmekte, beslenmektedir. Kışın gölün suyu donmadığı için, suda rahatça yüzerler. Ayrıca göl çevresi kuşlar için kuluçka alanı haline gelmiştir. Göl çevresinde endemik türler, tuzcul steplerden oluşan bitki örtüsü vardır. Tuz Gölü ile çevresindeki göller nesli tükenmek üzere olan flamingolar açısından adeta yaşam alanı gibidir. Gölün ortalarında dev kuluçka kolonileri vardır.

Van Gölü yapılan araştırmalarla tespit edilene göre, 1915 senesinden itibaren %85 oranında küçülmeye maruz kalmıştır. Bu şekildeki hızı devam ederse, gölün yakın zamanda yok olma tehdidi bulunmaktadır. Gölün buz mavisi renginin, güney batı kısımlarında kızıllaşmaya başlaması özel araştırmalara konu olmuştur. Bunun sebebi olarak dunaliella salina denilen toplu iğnenin ucundan binde bir oranında büyük su yosunu tespit edilmiştir.

Haritada Tuz Gölü.
" } ] }