{
    "title": "Dünyanın En Büyük Gölü",
    "image": "https://www.goller.gen.tr/images/Dunyanin-En-Buyuk-Golu-42.jpg",
    "date": "21.01.2024 02:17:42",
    "author": "ümit kadak",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Dünyanın En Büyük Gölü,</b> Hazar Denizi; Adını Hazar Kağanlığından alan. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'da bulnan ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Tektonik göllere örnektir. Eski adları Latince de Caspium Mare, Hyrcanium Mare ve Rusçada Kaspiyskoye More. Hazar Denizi doğuda Türkmenistan, batıda Azerbaycan ve Rusya, kuzeydoğu Kazakistan, güneyde ise İran toprakları ile çevrelenmiştir. Genişliği 210-436, uzunluğu 1210 kilometredir. Okyanuslar ya da denizlerle bağlantısı yoktur. Bu nedenle su seviyesi sürekli değişmektedir. 1930 ile 1957 yılları arasında denizin seviyesi normalden 26 m alçaldı. Bunun sonucu kapladığı alan 53.300 km² azalarak 371.000 km²'ye düştü. Su seviyesinin deniz seviyesin altına düşme nedeni, buharlaşma artarken yağışların az olmasıdır. Diğer bir etkende denize dökülen suların %80'ini sağlayan İdil (Volga) Nehriinin sulama ve endüstride kullanılmasıdır. Kuzey kesimi sığdır. En derin yeri 1025 m olup, güneydedir. Suyu tuzludur, Tuzluluk oranı %0,13-1,2'dir. Sülfat oranı da yüksektir. Doğu kıyılarındaki geniş sığ bölgelerde sodyum sülfat yatakları bulunmaktadır. Hazar Denizi kış ayları hariç ana ulaşım güzergâhıdır. Kuzeydeki sığ kesim kış ayları boyunca donar. Buradaki önemli limanlar Krasnovodsk, Bakü ve Volga Nehri deltasında Astrakhan'dır. İran'a ait kısımda en önemli liman Bender Şah'tır.</div><div><br></div><div><b>Fiziki Özellikleri ve Hidrolojisi (Su bilim); Dünyanın en büyük gölü olan,</b> Hazar Denizinde, Arkeologların yaptığı araştırmaların sonucu Karadeniz ve Aral Denizinin (Antik Tetis Okyanusu) kalıntısı olarak tahmini 5,5 milyon yıl önce tektonik yükselmeler ve deniz seviyesindeki düşüşlerden etkilenmesi sonucu oluşmuştur. Genişliği 210-436 Km, uzunluğu ise 1210 Km'dir. Açık denizlerle bağlantısı yoktur. Bu yüzden de su seviyesi devamlı değişir. Bunun sonucu kapladığı alan 53.300 km² azalarak 371.000 km²'ye düştü. En derin yeri 1025 m olup, güneydedir. Hazar denizi de diğer yeryüzündeki bütün göller gibi bazı ortak özelliklere sahiptir. Ama diğer göller gibi bir tatlı su gölü olmamasına rağmen, fakat coğrafi g olarak dünyanın en büyük gölü kabul edilmiştir. Yaklaşık 5.5 milyon yıl önce, var olan Tetis Okyanusunun bir parçasıymış. Ancak tektonik hareketler sonucunda iç Deniz özelliğini almıştır. Volga Nehri ve Ural Nehri Hazar Denizi'ne akar, denizin doğal bir çıkışı olmadığı halde buharlaşarak. Hazar Denizinin su seviyesinde düşüşler olmaktadır ve hatta bazı zamanlarda düşüş hızlanmıştır. 1930-1957 yılları arasında denizin seviyesi normalden 26 m düşmüştür. Bunun nedeni buharlaşma artarken yağışlarda azalmasıdır. 1977-1995 yılları arasında 3 m yükselme olmuştur.</div><div><br></div><div><b>Kıyısı Olan Ülkeler;</b> Hazar Denizi'nde, Türkmenistan kıyısında Kalpin, Kuları, Çeleken, Koğurçı, Aşur Ada, Azerbaycan kıyısında Pir Allani (Artem), Nogaras, Kum Zire, Taş Zire, Bakü Adası, Sarı, Dağıstan kıyısında Çeçen Adaları vardır. Bunlardan Çeleken ve Artem adasında petrol üretilmektedir.</div><div><br></div><div><b>Nehirler ve Adalar;</b> Hazar Denizi'ne dökülen belli başlı ırmaklar ise doğuda Etrek, batıda Kuma, Terek, Sulak, Samur, Kur, Astara Çayı, Kuzeyde İdil, Emba ve Ural, güneyde ise Kızıl Ören Irmağının Gılan ve Sefidrüd kollarınehirleridir. Bu <b>Dünyanın en büyük gölü</b> içerisinde ayrıca yaklaşık irili ufaklı 50 ada bulunmaktadır. Ayrıca bir de yarım adaya (Abşeron) kıyısı vardır.</div>"
        }
    ]
}